Wymiana klocków hamulcowych - zrób to sam!

Wymiana klocków i tarcz hamulcowych to jedna z najważniejszych czynności serwisowych. Wymiana hamulców w samochodzie (demontaż zużytych części i montaż nowych, a także wymiana płynu hamulcowego) to także dbałość o bezpieczeństwo własne, a także innych użytkowników dróg. Jak samemu wymienić klocki hamulcowe w samochodzie? Nasz poradnik wyjaśnia to krok po kroku. Samodzielny montaż klocków hamulcowych wymaga jedynie podstawowych narzędzi, a także podstawowej wiedzy z zakresu mechaniki samochodowej.

Jak często konieczna jest wymiana klocków hamulcowych?

Układ hamulcowy wymaga regularnego serwisu w przypadku zużycia albo awarii. Najczęściej dochodzi do zużycia eksploatacyjnych elementów układu hamulcowego. W takiej sytuacji kierowca musi wymienić klocki hamulcowe i tarcze. Eksploatacyjne zużycie klocków hamulcowych to najczęstszy powód napraw układu hamulcowego.

Nie można jednoznacznie określić, kiedy pojawi się konieczność wymiany klocków w samochodzie. To, jak szybko klocki się zużywają, zależne jest od bardzo wielu czynników. Jakich? Na przykład od sposobu eksploatacji auta (jazda miejska przyspiesza zużycie klocków), jakości zastosowanych części, stylu jazdy (agresywna jazda zwiększa zużycie klocków), współpracy pomiędzy okładzinami klocków a powierzchnią roboczą tarcz hamulcowych. Można przyjąć, że nowe klocki trzeba montować co 20 lub 60 tysięcy kilometrów przebiegu. Tarcze hamulcowe w samochodzie zużywają się wolniej. Można przyjąć, że wymagają one wymiany co 80 lub 120 tysięcy kilometrów przebiegu.

Jak rozpoznać, że klocki hamulcowe wymagają wymiany?

Jak sprawdzić, że klocki hamulcowe wymagają wymiany? Przede wszystkim należy sprawdzić grubość okładzin klocków. Wielu renomowanych producentów umieszcza specjalne nacięcia na okładzinach roboczych klocków. Grubsze klocki mogą dalej pracować. Natomiast, jeśli klocki hamulcowe mają graniczną wartość grubości okładzin, należy je jak najszybciej wymienić. Trzeba też wymienić klocki, które uległy uszkodzeniom, na przykład w wyniku spalenia podczas intensywnej jazdy.

Większość klocków ma akustyczny sygnał ostrzegawczy o niskiej grubości okładzin. To prosty element z metalu, który trze o tarczę hamulcową, informujący kierowcę, że nadchodzi konieczność wymiany klocków. W autach premium (niestety, czasami tylko na przedniej osi) stosuje się elektryczne czujniki grubości klocków hamulcowych. Kiedy okładziny klocków hamulcowych osiągną graniczną grubość, na desce rozdzielczej wyświetli się kontrolka ostrzegawcza.

Sygnałem ostrzegawczym, że trzeba wymienić klocki, jest hałas podczas hamowania. To zazwyczaj metaliczny pisk. Może on także oznaczać konieczność wymiany tarcz.

Co przygotować, by samemu wymienić klocki hamulcowe?

Do wymiany klocków hamulcowych wystarczy:

• zestaw klocków hamulcowych, na przednią albo na tylną oś, albo na obie osie;
• podnośnik do samochodu; 
• zestaw kobyłek do podniesienia auta;
• narzędzia do odkręcenia kół; 
• oświetlenie;
• zestaw podstawowych narzędzi (klucze, śrubokręt, klucze inbusowe, grzechotki);
• szczotka metalowa albo metalowy pilnik;
• smar do tłoczków;
• strzykawka;
• przyrząd mechaniczny do cofania tłoczków w zaciskach spray do czyszczenia tarcz hamulcowych.

Jak samodzielnie wymieniać klocki hamulcowe?

Poniżej opiszemy, jak wymienić klocki hamulcowe w samochodzie. Warto pamiętać, że klocki mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo. Jeśli samodzielna wymiana klocków to dla Ciebie zbyt duże wyzwanie — zleć to zadanie specjalistom.

Przygotowanie auta i zdjęcie kół

Auto należy ustawić na płaskiej powierzchni i poluzować śruby w kołach. Następnie należy zaciągnąć hamulec ręczny, unieść auto podnośnikiem i ustawić jedną oś auta (przednią lub tylną) na kobyłkach. Potem odkręcić śruby i zdemontować koła. Następny krok to odkręcenie korka w zbiorniku płynu hamulcowego. Warto zostawić kluczyk w stacyjce, aby nie uruchomiła się blokada kierownicy. Będzie można poruszać piastami kół, co zapewni większy komfort pracy.

Po zdjęciu kół, w autach z czujnikami zużycia kloców hamulcowych należy odpiąć czujniki od klocków. Na przewodzie jest zapadka, którą zazwyczaj należy wciskać aż do skutku, co pozwoli zwolnić zabezpieczenie i rozłączyć przewód.  

Zdjęcie zawleczki zabezpieczającej albo pręta zabezpieczającego zacisk

Do zdjęcia tego elementu zazwyczaj wystarczy płaski śrubokręt. Trzeba go podważyć i poruszać w obie strony, aby móc go wyjąć.

Cofnięcie tłoczka

Tłoczek hamulcowy można cofnąć za pomocą płaskiego śrubokręta, który należy wcisnąć w odpowiednie miejsce w zacisku hamulcowym i zaprzeć o tarczę.

Demontaż zacisku hamulcowego i odkręcenie prowadników

Do tego potrzebne będą klucze inbusowe albo ampulowe, w zależności od zastosowanego rozwiązania przez producenta auta. Najpierw trzeba zdemontować osłony śrub (zaślepki). Następnie można odkręcić śruby mocujące zacisk do jarzma. Mogą być one zapieczone, dlatego należy odpowiednio umieścić w nich klucz. Po odkręceniu śruby należy odłożyć je na bok. W większości rozwiązań każda śruba mocująca zacisk to równocześnie prowadnica zacisku. Zazwyczaj zacisk montowany jest za pomocą dwóch prowadników i należy zdejmować go ostrożnie, a potem powiesić na haku z drutu albo na opasce z tworzywa. To działanie, które zabezpiecza elastyczny przewód hamulcowy przed uszkodzeniem.

Wyjęcie klocków hamulcowych

Istnieje kilka rodzajów zacisków hamulcowych. W popularnym rozwiązaniu, po demontażu zacisku, jeden klocek zostanie w jarzmie (można go łatwo wyciągnąć), a drugi zostaje w zacisku. Jak ściągnąć klocki hamulcowe, które są w zacisku? Trzeba ustawić zacisk np. na górnej części tarczy hamulcowej i pociągnąć klocek w swoją stronę, aby mechanizm zabezpieczający mógł go zwolnić. Stare klocki wyjmujemy i odkładamy.

Czyszczenie jarzma i prowadnic

Jarzmo można wyczyścić za pomocą papieru ściernego o dużej gradacji, metalowej szczotki albo pilnika. Trzeba usunąć całą korozję i inne zanieczyszczenia. Prowadniki można oczyścić mechanicznie i za pomocą środka chemicznego.

Smarowanie tłoka zacisku hamulcowego

Strzykawką nabieramy specjalnego smaru do układu hamulcowego i smarujemy tłoczek hamulcowy. Najlepiej unieść gumę tłoczka i wcisnąć smar pod gumkę.

Wciśnięcie tłoka

W początkowym etapie prac delikatnie cofaliśmy tłoczek, aby móc zdemontować klocki. Teraz musimy go cofnąć. Można też wynająć specjalne narzędzie do cofania tłoczków. UWAGA! W nowoczesnych samochodach premium cofnięcie tłoczka hamulcowego możliwe jest tylko po podłączeniu komputera diagnostycznego do złącza OBD2 i wybraniu odpowiedniej komendy. 

Wciskamy tłoczek hamulcowy za pomocą starego klocka albo mechanicznego urządzenia do wciskania klocków (ze wkręcanym elementem pchającym). Cofnięcie tłoczka spowoduje równocześnie cofnięcie płynu hamulcowego, przez co poziom płynu hamulcowego w zbiorniczku wzrośnie. Dlatego na początku prac należy zdjąć korek, aby uchronić zbiorniczek przed wzrostem ciśnienia.

Założenie klocków

Nowy klocek montujemy w zacisku, a drugi w jarzmie. Wciskamy je tak, aby odpowiednio ułożyły się w przeznaczonych miejscach.

Montaż zacisku

Montujemy wyczyszczone prowadniki, wkręcamy je ręcznie. Następnie dokręcamy je przy pomocy odpowiedniego klucza. Na koniec montujemy zaślepki, chroniące prowadniki.

Podłączamy czujnik zużycia klocków, jeśli występuje w danym aucie.

Założenie zawleczki

Montujemy zawleczkę zabezpieczającą w odpowiedni sposób.

Umycie tarcz hamulcowych

Kolejna ważna czynność przy wymianie to spryskanie powierzchni roboczych tarcz specjalnym środkiem do czyszczenia hamulców.

Przykręcenie koła

Pozostaje już tylko zamontowanie koła na piaście i wstępne dokręcenie śrub mocujących koła.

Wymiana klocka hamulcowego po drugiej stronie osi

Wymianę należy przeprowadzić w taki sam sposób i tak samo wstępnie dokręcić koło.

Opuszczenie auta i dokręcenie kół

Po opuszczeniu samochodu należy dokręcić śruby mocujące koła, najlepiej za pomocą klucza dynamometrycznego. A następnie zakręcić korek w zbiorniczku płynu hamulcowego.

O czym warto pamiętać? Przez kilkaset kilometrów warto unikać gwałtownego hamowania. Klocki muszą się odpowiednio ułożyć. Warto delikatnie naciskać pedał hamulca. Jeśli kierowca kupuje klocki i tarcze tej samej firmy, materiał cierny klocków dobrze współpracuje z powierzchnią roboczą tarcz.

Ile kosztuje wymiana klocków hamulcowych?

Teoretycznie, wymiana klocków hamulcowych wydaje się czynnością łatwą. Ale nie każdy może przeprowadzić ją samodzielnie. Klocki hamulcowe mają kluczowy wpływ na działanie układu hamulcowego i na bezpieczeństwo jazdy. Dlatego warto zlecić to profesjonalistom z warsztatu samochodowego. Wymiana klocków nie jest droga, a po profesjonalnym montażu będzie można cieszyć się z nowych klocków przez co najmniej 30, 40, a czasami nawet 60 tysięcy przejechanych kilometrów.